Wat is dat nu voor gekke vraag zul je denken? Wie is mijn kind? Gewoon dat jongetje of meisje dat daar zit, of op mijn schoot zit terwijl ik dit aan het lezen ben. Dat kindje met die krulletjes, of juist met dat stijle haar, met die lange benen of dat wipneusje. Dat kindje dat goed kan puzzelen of netjes binnen de lijntjes kan kleuren, dat kindje dat druk is maar ook heel lief kan knuffelen, dat kindje dat veel aandacht vraagt maar wel slimmer is dan zijn leeftijdsgenootjes…….
Als je er over na gaat denken, kun je zo een hele waslijst opnemen om je kind te omschrijven en om de vraag te beantwoorden ‘wie is je kind’. De kenmerken die je noemt zullen vaak uiterlijke kenmerken zijn, karaktereigenschappen of capaciteiten die je kind bezit waar je extra trots op bent.
Maar waarom stel je deze vraag?
Je had waarschijnlijk al aan je water aangevoeld dat deze vraag niet zomaar bovenaan dit blog stond.
Om de wereld om ons heen behapbaar te houden en de controle te kunnen houden, is het menselijk brein erop ingericht om de mensen om ons heen in een bepaalde categorie te stoppen (sommigen zullen zeggen ‘in een hokje stoppen’). Als je mensen niet goed kent, zal dit vaak aan de hand zijn van uiterlijke kenmerken. Als je het bijvoorbeeld over die hulpmoeder op school hebt ‘die zoveel is afgevallen’ of als je het over die leerkracht hebt ‘waarvan je niet precies weet hoe hij heet, maar het is die met die rode haren’.
Als je mensen van dichtbij gaat meemaken, gaat je brein al heel snel een labeltje hangen aan die persoon. Die vader die zijn kind in een huispak bij je komt ophalen na een speelafspraak zal wel werkloos zijn. Of die moeder die altijd zo druk aan het praten is zal wel heel chaotisch zijn…..
Wat is dan de relatie met je kind?
Onbewust hangt je brein dus niet alleen labeltjes aan mensen die je om je heen ziet of waar je mee in contact komt, maar ook bij de mensen die dichtbij je staan zoals je kind. En omdat je je kind dagelijks meemaakt, kost het je geen moeite om hem of haar te omschrijven. De vraag is echter, klopt deze omschrijving nog wel steeds? Als je kind als baby zijnde een huilbaby was, is hij/zij dan nu nog steeds gevoelig? Of denk je alleen maar dat je kind gevoelig is en ga je daar je eigen gedrag op afstemmen?
Een voorbeeld te verduidelijking
Twee kinderen zijn samen aan het spelen en dan wil het wel eens gebeuren dat ze ruzie krijgen. Ze zijn samen aan het spelen in hun kamer (dacht je tenminste) en ineens komt de ene huilend de kamer uit en de ander is ontzettend boos. Omdat je onbewust een label hebt gehangen aan het boze kind dat deze nogal lomp en lichtelijk agressief kan zijn, zal je snel de conclusie hebben getrokken dat het boze kind het huilende kind pijn heeft gedaan. Je troost het huilende kind en wordt zelf boos op het boze kind.
Als we puur naar de feiten kijken, was je zelf niet in de kamer aanwezig, dus je hebt geen bewijs wat er is gebeurd. In deze situatie trekt je brein al een conclusie voor de feiten op tafel liggen, gebaseerd op de labeltjes die je aan het kind hebt gehangen.
Of ken je die situatie dat je kind thuis nog niet op het potje wil, maar op het kinderdagverblijf blijkbaar al weken zelfstandig naar de wc kan? Ook ik kan niet in het hoofd van je kind kijken dus wat hier precies de achterliggende reden van is, is natuurlijk gissen. Maar het zou ook zomaar te maken kunnen hebben met die labeltjes die je onbewust aan je kind gehangen hebt en daar (ook onbewust) je gedrag op aanpast. En de leidsters van het kinderdagverblijf hebben weer andere labeltjes aan je kind gehangen, waardoor zij hem wellicht op een andere manier stimuleren.
Nogmaals ‘wie is je kind’
Dan maak ik de cirkel rond door de openingsvraag te herhalen. Want wie zou je kind zijn zonder de labels. Hoe zou je gedrag zijn tegenover je kind zonder dat je aannames doet?
Ik weet dat het heel lastig is om dit te doorbreken. Maar ik zou je aan het eind van dit blog tot een uitdaging willen meegeven. Als je kind aan het spelen is, observeer je kind dan eens. Leg je telefoon en andere afleidingen aan de kant en probeer eens om naar je kind te kijken als je hem/haar voor de eerste keer ziet. Het enige wat je hoeft te doen is te observeren, je hoeft geen nieuwe labels te bedenken, je hoeft geen oordeel te geven aan wat je ziet, alleen maar te kijken.
Ik ben benieuwd wie je kind dan is. Laat je het me weten?
