Ken jij het ijsbergmodel al? In mijn jaren vol opleidingen en managementtrainingen is hij regelmatig voorbij gekomen, maar nooit om het gedrag van mijn kind uit te leggen :-). Maar met deze e-mail ga ik daar verandering in brengen.
Het ijsbergmodel
In een notendop geeft het ijsbergmodel weer dat er bij ieder persoon een deel is wat zichtbaar is en een deel dat we niet kunnen zien (omdat het onder water zit). Het zichtbare deel (wat bij de ijsberg dus boven water zit) is veelal het gedrag wat je van iemand ziet. Je ziet bijvoorbeeld dat je kind speelgoed afpakt van een ander kind, wat je daar op van mag vinden, puur gekeken naar feiten, is dat gedrag.
Je ziet dat je kind boos wordt als het zijn/haar zin niet krijgt, dat is ook gedrag. Een kind dat onrustig is, snel is afgeleid, ligt te draaien in bed, dat is allemaal wat we kunnen zien en waarnemen.
Maar wat je vaak niet ziet, is wat er zich onder dat gedrag afspeelt. Waarom je kind speelgoed afpakt van een ander, waarom het boos wordt als het zijn/haar zin niet krijgt, waarom het ligt te draaien in bed.
Want onder het gedrag dat we kunnen zien, gaat een hele binnenwereld schuil die we niet kunnen zien.
Dat je kind bijvoorbeeld speelgoed afpakt, kan zijn omdat ze nog niet geleerd hebben om te delen maar het kan ook controleverlies zijn.
Dat je kind ligt te draaien in bed en moeite heeft om in slaap te vallen, kan komen doordat ze bang zijn voor het donker, zich eenzaam voelen alleen in bed of een hoofd hebben vol gedachtes. Het vervelende is dat je kind zich niet altijd bewust is (vaker niet dan wel), wat er ten grondslag ligt aan hun gedrag.
Hoe helpt je dit als ouder?
Ja, denk je wellicht, als mijn kind het niet weet, hoe moet ik het dan weten? Maar je hoeft niet altijd te weten waarom je kind doet wat het doet. Het helpt je als je er bewust van bent dat aan het gedrag van je kind, een hele ander emotie, gevoel of behoefte ten grondslag ligt dan je wellicht in eerste instantie denkt. En dit helpt je om begrip op te brengen voor je kind en je rust te bewaren. Als je weet dat je kind niet slaat omdat het zo’n hekel heeft aan zijn/haar broertje, maar dat je kind boos is en in het moment van volle emotie geen betere manier kon bedenken om die boosheid te uiten.
En als jij je rust kan bewaren, kun je hierin ook weer het goede voorbeeld geven aan je kind.
